Vroege gedissemineerde Lymeziekte

Wanneer de ziekte van Lyme onbehandeld blijft, kan deze zich ontwikkelen in verder gevorderde lymeziekte, ook wel bekend als vroege gedissemineerde en late(gedissemineerde) lymeziekte.

Het onderscheid tussen de twee is niet altijd even duidelijk. Lymeziekte is een ziekte die veel organen kan aandoen. De meest bekende voorbeelden van vroege gedissemineerde lymeziekte zijn een Borrelia-lymfocytoom, multipele erythema migrans, neuroborreliose, lymeartritis of lymecarditis. Als symptomen verschijnen die hierbij passen, dan beginnen deze doorgaans binnen enkele weken of maanden na de tekenbeet.

• Een Borrelia-lymfocytoom treedt bij 2-3% van patiënten met lymeziekte op. Het uit zich als een blauw-rode opstaande knobbelachtige huidafwijking. De knobbel zit meestal op de oorlel of de tepelhof. Deze vorm komt vaker voor bij kinderen en kan spontaan verdwijnen.
• Multipel erythema migrans betekent meerdere uitbreidende vlekken/ringen en als dit optreedt is er sprake van meerdere rode vlekken of kringen die lijken op een erythema migrans. De kringen/vlekken zijn echter in de meeste gevallen kleiner. Bij 2-9% van de lymepatiënten is deze vorm te zien.
• Bij ongeveer 2% van de patiënten met de ziekte van Lyme is er sprake van betrokkenheid van het centrale zenuwstelsel met bijvoorbeeld hersenzenuw betrokkenheid of een zenuwwortelontsteking met hevige pijn in de ledematen of romp. Deze pijn kan gepaard gaan met krachtverlies en tastverlies.
  In zeldzamere gevallen kan de ziekte zich uiten als een langzaam verlopende hersenvliesontsteking met hoofdpijn en lichtschuwheid.
• Lymeartritis: gewrichtsontstekingen in de grote gewrichten (vaak in de knie).
• Lymecarditis: hartklachten als gevolg van de lymeziekte zijn zeldzaam.

Mochten deze klachten toch optreden, dan treden deze meestal op na of tegelijk met andere symptomen van de ziekte.

Late gedissemineerde lymeziekte

Late uitingen van de ziekte van Lyme kunnen na maanden tot jaren beginnen.

• Acrodermatitis chronica atroficans (ACA) komt het meest voor als verder ontwikkelde lymeziekte en zie je terug bij ongeveer 1-3% van alle uitingen van de ziekte. ACA zorgt voor blauw-rode huidafwijkingen. Deze huidafwijkingen zie je meestal op de uiterste delen van de benen of voeten en ze kunnen ook op andere plekken verschijnen. In de eerste maanden kan een ACA lijken op een trombosebeen en later kan de verkleuring juist lijken op de huidverkleuring die je ziet bij een niet goed werkend vaatstelsel van de benen (in medische termen veneuze insufficiëntie).
• Een late lyme-artritis uit zich in perioden van gewrichtsontsteking, die dagen, weken of maanden kunnen aanhouden. De artritis komt meestal in 1 of meerdere grote gewrichten voor (in de meeste gevallen een knie).
• Late neuroborreliose is heel zeldzaam en uit zich als (een combinatie van) hersenvliesontsteking, hersenontsteking of hersenzenuwuitval gedurende langere tijd (minstens 6 maanden).

Deze uitingen van Lymeziekte zijn niet altijd eenvoudig vast te stellen en de huisarts zal in nagenoeg alle gevallen doorverwijzen naar de tweede of derde lijn. Soms zullen er meerdere specialisten nodig zijn om tot de juiste diagnose te komen, zoals de internist-infectioloog, de dermatoloog, de reumatoloog en/of de neuroloog. Binnen de Lymecentra die betrokken zijn bij het NLe Nederlands Lymeziekte-expertisecentrum (Nederlands Lymeziekte-expertisecentrum) is er dan ook laagdrempelige samenwerking tussen deze medische specialismen.